Tüp Bebek İşlemi, suni döllenme (laboratuvar koşullarında yumurta ve spermin

birleştirilmesi) anlamına gelmektedir.

 

     Tüp bebek yöntemine karar veren çiftler yaklaşık 20 günlük bir sürece girerler. İlk aşamada anne

adayının yumurtalıkları gerekli ilaç tedavisi ile indüklenerek kaliteli yumurta sayısı arttırılmaktadır.

Bunun ardından acısız ve kısa süreli bir müdahale ile yumurtalar ince bir iğne kullanılarak toplanmakta

ve aynı zamanda baba adayından  alınarak gerekli hazırlık aşamalarından geçirilen sperm hücreleri

ile herbir yumurtaya bir sperm olmak üzere birleştirilmektedir (dölleme).

 

     Döllemeyi takiben elde edilen embriyolardan en kaliteliler seçilerek genelde 3. günde, gerekli

  ve uygun görülmesi halinde ise 2. ve 5. günler arasındaki diğer günlerde embriyoların yine acısız ve

kısa süreli bir işlemle rahime aktarılması (transfer) gerçekleştirilmektedir. Bunun ardından aile bekleme sürecine girmekte ve gereken günde gebelik testini yaptırmaktadır.  

 

     Öncelikle Aynı gün baba adayından alınan sperm örneği yıkama işleminden geçirilir. Yumurtalar özel olarak hazırlanmış solüsyonlar içinde uygun sayıda sperm ile bir araya koyulur ve 18 saat sonra kontrol edilerek döllenen yumurtalar ayrılır. Daha sonraki günlerde büyümeye başlayan embriyolar hücre sayıları, hücrelerin birbiriyle olan ilişkileri ve varsa fragmantasyon diye adlandırılan hücre artıklarının durumu değerlendirilerek sınıflandırılır. Kalitelerine göre sınıflandırılan embriyolardan uygun olan birkaç tanesi anne adayına transfer edilir. Diğer embriyolar dondurularak saklanabilir.

 

     Tüp bebek yöntemine karar veren çiftler yaklaşık 20 günlük bir sürece girerler. İlk aşamada yeterli sayıda yumurta elde edebilmek için ilaç tedavisi uygulanır.  Anne adayının yumurtalıkları gerekli ilaç tedavisi ile indüklenerek kaliteli yumurta sayısı arttırılmaktadır Yaklaşık 10-14 gün kadar süren bu tedaviden sonra anestezi altında acısız ve kısa süreli bir müdahale ile yumurtalar ince bir iğne kullanılarak toplanır. Toplanan yumurtalar laboratuarda ayıklanarak etrafındaki diğer hücrelerden ayrılıp ayıklanarak kaliteli olanlar işleme alınır. ve aynı zamanda baba adayından  alınarak gerekli hazırlık aşamalarından geçirilen sperm hücreleri ile herbir yumurtaya bir sperm olmak üzere birleştirilmektedir (dölleme).

   

     Tüp bebek birçok kısırlık tedavisinin ortak ismi olsa da aslında bir yöntemin adıdır. Yumurta ve spermin özel bir solüsyon içinde bir araya getirilmesi ve döllenme işleminin oluşması için yaklaşık 16-18 saat beklenmesi şeklinde uygulanır. Yalnız bu tedavinin uygulanabilmesi için yeterli sayıda yumurta ve spermin olması gerekir. Eğer sperm sayısı ya da kalitesi uygun değilse veya yumurta az ise bu yöntem başarısız olabilir. Bu durumda bir diğer tedavi yöntemi olan mikroenjeksiyon (ICSI) kullanılmalıdır.

  

     Tüp bebek ve mikroenjeksiyon arasındaki tek fark döllenme şekli olup tüp bebek yönteminde spermler ve yumurtalar biraraya konularak döllenmenin kendiliğinden olması beklenirken mikroenjeksiyon yönteminde her bir yumurtanın içine tek bir sperm mikroskopik kataterler ile enjekte edilir.

  

     Döllemeyi takiben elde edilen embriyolardan en kaliteliler seçilerek genelde 3. günde, gerekli  ve uygun görülmesi halinde ise 2. ve 5. günler arasındaki diğer günlerde embriyoların yine acısız ve kısa süreli bir işlemle rahime aktarılması (transfer) gerçekleştirilmektedir. Bunun ardından aile bekleme sürecine girmekte ve gereken günde gebelik testini yaptırmaktadır.

 

•     TÜP BEBEK İŞLEMLERİNDE BAŞARIYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

 

    Anne baba adaylarının yaşlarının küçük olması, baba adayının sperm sayı, morfoloji ve fonksiyonlarının iyi olması, anne adayının sağlıklı bir rahime sahip olması başarı şansını artıran faktörler arasındadır.

 

    Önceden uygulanmış başarısız denemeler, hormonal dengesizlikler, rahim içinde bulunan polip ve miyomlar, rahimin yapışık olması, adayların stres altında olması gibi koşullar ise başarı şansını azaltan faktörler arasındadır.

 

    Başarı şansını artıran teknikler arasında blastosist transferi, endometriyal ko-kültür, yardımla tomurcuklama (assisted hatching) gibi teknikler uygulanabilmektedir.

 

•     TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE İLAÇ KULLANIMI

 

    Tüp bebek tedavisi için hazırlanan anne adayları için kişiye özel olarak protokoller hazırlanmaktadır. Kullanılacak ilaçların dozajları, kadının yaşı, kilosu, yumurtalık fonksiyonları ...vb açılardan değerlendirilmesi ile ayarlanmaktadır. Örneğin yaşın ilerlemesi,  kilonun artması veya yumurtalıkların fonksiyonunun azalması kullanılacak ilaçların miktarının arttırılmasını gerektiren koşullar arasındadır. Böylelikle elde edilecek yumurtaların sayısı ve kalitesi de doğru orantılı olarak arttırılmış olacaktır.

   

    Tedavide en sık  kullanılan İlaçlar;

 

Lucrin (GnRH, analogları): Yumurtalıkların uyarılmasını kontrol altına almayı sağlayan bu ilaç aynı zamanda olgunlaşan foliküllerin de istenen zamandan önce çatlamasını engellemektedir.

Cetrotide, Orgalutran (GnRH, antagonistleri ): lucrin gibi çalışan bu ilaçlar da yumurta toplama işlemi olana kadar olgunlaşan foliküllerin çatlamamalarını sağlayan ilaçlardır.

 

Puregon, Gonal-F, Menogon:  Genellikle adetin ilk 3 günü içerisinde uygulanmaya başlanmakta ve 10-14 gün boyunca, ultrason ve hormon seviyeleri de incelenerek  foliküllerin istenen olgunluğa eriştiğine karar verilene kadar kullanılmaktadır. Bu ilaçların kullanım amacı yumurta sayısını ve kalitesini arttırmaktır.

 

Pregnyl (HCG):  Çatlatma iğnesi olarak da bilinen bu ilaç foliküllerin yeterli büyüklüğe ulaştığına karar verildikten sonra uygulanmaktadır. İsminden de anlaşılabileceği gibi uygulandıktan belli süre sonra, gelişen foliküllerin  olgunlaşma safhalarını tamamlamalarını sağlamakta ve yumurtlamanın olmasını sağlamaktadır. Bu  yüzdendir ki pregnyl uygulamasından belli bir süre sonra yumurta toplama işleminin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Geç veya erken yumurta toplama işlemi başarısızlıkla sonuçlanacaktır. 

 

Progesteron:  Yumurta toplama işlemi gerçekleştirildikten hemen sonra kullanımına başlanmaktadır. Rahimi gebelik için güçlendirmeye yardımcı olan bu ilacın verilen gebelik testi tarihine kadar düzenli olarak uygulanması gerekmekte, testin pozitif olması  yani gebeliğin gerçekleşmesi durumunda ise gebeliğin ilk 3 ayı dolana kadar uygulanmaya devam edilmesi gerekmektedir. 

 

Gerekli Tetkikler;

 

• Rahim değerlendirmesi.

• En son adet tarihi ( 1. gün ) ve düzeni.

• Babanın Sperm Tahlili.

• HbsAg, Anti-HCV, HIV, VDRL, Rubella Bulaşıcı hastalıklar kan tahlilleri.

• TSH, T3,T4, açlık kan şekeri, total kan sayımı.

• Hastanın tedavi olmayı düşündüğü zaman.

• Anne adayının fiziksel özellikleri gereklidir.